انواع ناهنجاری های دندان

ناهنجاری های دندانی و انواع ناهنجاری های دندان ، به طور محسوسی با یکدیگر متفاوت هستند. ناهنجاری ها باعث می شوند، دندانها از حالت عادی خود منحرف شوند و در جای درست خود قرار نگیرند. انحرافات منشأ بافت دندانی هستند و از مینای دندان، عاج یا سمنتوم (یک نوع بافت همبند، که از جنس کلسیم یا مواد معدنی می باشد و روی ریشه‌ی دندان ها است) بافت های دندانی به وجود می آیند. ناهنجاری ها می توانند تغییرات شدید، یا فقط انحرافات جزئی باشند. همچنین می توانند، از یک تغییر کوچک در محیط ایجاد شوند. این مقاله توسط دکتر قاسمی، متخصص جراحی فک کرج نوشته شده است. با ما همراه باشید.

عوامل ایجاد ناهنجاری های دندانی

برخی از ناهنجاری ها ناشی از عوامل ذاتی مانند وراثت، اختلال متابولیک یا جهش هستند. عوامل دیگر بیرونیمانند ضربه فیزیکی یا شیمیایی، عوامل بیولوژیکی، کمبودهای تغذیه ای، استرس، عادات یا شرایط محیطی هستند. در بسیاری از موارد ناهنجاری ها از ترکیبی از عوامل درونی و بیرونی ناشی می شوند.

اگر ناهنجاری به دلیل ساختار ژنتیکی رخ دهد، این یک اختلال ارثی است. اگر این عارضه در زمان تولد یا قبل از آن رخ دهد، به آن مادرزادی می گویند. یک بیماری مادرزادی گاهی نتیجه وراثت است و گاهی یک بیماری ارثی تا سال ها پس از تولد آشکار نمی شود.

طبقه بندی انواع ناهنجاری های دندان

بیشتر ناهنجاری ها منجر به تغییر اندازه دندان‌ها می‌شوند این تغییرات، شامل: ماکرودنتیا (Macrodontia) و میکرودونشیا (Microdontia) است. ماکرودنتیا در زمانی که دندان ها خیلی بزرگ هستند و میکرودونشیا زمانیکه دندان‌ها خیلی کوچک هستند، اتفاق می افتند.

ناهنجاری هایی که منجر به تغییر در تعداد دندان ها می شوند، عبارتند از هایپردنشیا (دندان های متعدد یا اضافی و روی هم رفته) و آنودنتیا (دندان های بسیار کم) آنودنتی کامل در صورتی وجود دارد، که اصلاً دندان وجود نداشته باشد و آنودنتی جزئی در صورتی است، که تعداد دندان‌ها کمتر از حد طبیعی باشند. آنودنتیا واقعی عدم وجود مادرزادی دندان است. ممکن است شامل دندان دائمی، دندان اولیه یا هر دو باشد. اگر دندان های شیری به طور مادرزادی از دست رفته باشند، جایگزین دائمی آنها نیز وجود نخواهد داشت و دیگر هیچ دندانی رشد نمی کند.

انواع ناهنجاری های ژنتیکی دهان و دندان

ناهنجاری‌های ژنتیکی دندان به مشکلات، اختلالات و بیماری‌های بافت‌های دهان و دندان و ناشی از ژن‌های معیوب گفته می‌شود. بسیاری از ناهنجاری های ژنتیکی دندانی نشان دهنده اختلالات پیچیده تری هستند و با ویژگی ها و نقایص ارثی مرتبط هستند، یا ناشی از جهش های ژنتیکی خود به خودی هستند. برای درمان انواع ناهنجاری خود، بهتر است به متخصص ارتودنسی خوب کرج یا تهران مراجعه نمایید. 

شکاف لب و شکاف کام :

شایع ترین ناهنجاری صورت، شکاف لب و کام می باشد. شکاف، ادغام ناقص لب و یا کام است، که می تواند به تنهایی یا به عنوان بخشی از یک سندرم ارثی ظاهر شود. سابقه خانوادگی شکاف احتمال ارثی این اختلال را افزایش می دهد. شکاف لب با یا بدون شکاف کام بیشتر در میان آسیایی ها رخ می دهد. همچنین، در پسران بیشتر از دختران دیده می شود.

این اختلال معمولاً در یک طرف و اغلب در سمت چپ ظاهر می شود. شکاف دو طرفه کمتر شایع است. یک شکاف ناقص در فاصله کوتاهی از سوراخ بینی متوقف می شود. یک شکاف کامل تا سوراخ بینی می رسد، که هر دو نوع شکاف اغلب کام را درگیر می کنند. یک بیمار معمولی با شکاف کام دارای نقص هایی در سقف کام است، که سوراخی در حفره بینی دارد.

آنودنتیا/هیپودنشیا :

آنودنتیا که به آن دندان های از دست رفته مادرزادی نیز می گویند، یک بیماری ارثی است، که در آن یک یا چند دندان دائمی رشد نمی کنند. اگرچه دندان های شیری معمولاً رویش می کنند. آنودنتیا ممکن است، کامل یا فقط برخی (هیپودنشیا) دندان ها باشد. Hypodontia که رشد استخوان فک بالا و پایین را تغییر می دهد و در نتیجه مشکلات فاصله ایجاد می کند و در مردان شایع تر است. بروز این اختلال در بین مردم متفاوت است. دندان‌های آسیاب سوم، دندان‌های ثنایای جانبی فک بالا و دندان‌های پرمولر دوم فک بالا و فک پایین دندان‌هایی هستند، که رشد نمی کنند.

Amelogenesis Imperfecta و Dentinogenesis Imperfecta :

آملوژنزیس ایمپرفکتا، یک اختلال ارثی است، که منجر به تشکیل معیوب مینای دندان می شود، سطح سختی که تاج دندان را می پوشاند. Amelogenesis imperfecta یا در سخت شدن مینای دندان (معدنی سازی) مقادیر طبیعی مینای دندان مشکل ایجاد می کند و یا باعث تولید کمتر از حد طبیعی مینا می شود. دنتینوژنز ایمپرفکتا، یک اختلال ژنتیکی است، که باعث تشکیل معیوب عاج می شود، ماده معدنی که اکثر ساختار دندان را تشکیل می دهد. عاج معیوب باعث می شود، که لایه مینای طبیعی پوشاننده آن پوسته پوسته شود. هر دو بیماری می توانند، دندان های شیری و دائمی را تحت تاثیر قرار دهند و آنها را ضعیف، حساس به دما و فشار و مستعد سایش مستعد کنند.

اطلاعات بیشتر: ارتودنسی بدون جراحی فک کرج

دندان‌های اضافی :

دندان‌های اضافی دندان‌های دائمی اضافی هستند، که ممکن است رشد نکنند و یا بیرون نیایند. بسیاری از آنها شکل غیر طبیعی دارند و می توانند در هر نقطه از دهان ظاهر شوند. شایع ترین دندان های اضافی مزیودن ها هستند، دندان های کوچک با تاج مخروطی شکل و ریشه کوتاهی که بین دندان های ثنایای مرکزی فک بالا قرار دارد. دندان های اضافی نیز در ناحیه مولر فوقانی (دیستومولر یا مولر چهارم) شایع هستند.

در حالی که تصور می‌شود، عوامل دیگری نیز در این امر نقش دارند. اعتقاد بر این است، که وراثت در رشد دندان‌های اضافی نقش دارد. زیرا این دندان‌ها در کودکان مبتلا شایع‌تر از بزرگسالان است. چندین دندان اضافی در افرادی که هیچ بیماری یا سندرم مرتبط دیگری ندارند، نادر است. شرایطی که اغلب با بروز بیشتر دندان‌های اضافی همراه است، شامل شکاف لب یا کام، دیسپلازی کلیدوکرانیال (اختلال ژنتیکی مؤثر بر رشد استخوان و دندان) و سندرم گاردنر (اختلال ارثی منجر به سرطان روده بزرگ) می‌شود.

مال اکلوژن :

مال اکلوژن بایت دندانی بد نیز نامیده می شود، که به دلیل شلوغی، دندان های اضافی یا از دست رفته، یا عدم تراز بودن فک ها ایجاد می شود. اکثر مال اکلوژن ها به صورت ژنتیکی به ارث می رسند و می توانند به اختلالات فک گیجگاهی فکی (TMJ) منجر شوند، که می تواند باعث مشکلات جویدن و صحبت کردن شود. هدف از تشخیص، جراحی کنترل عوارض جدی TMJ، بازگرداندن عملکرد طبیعی و از بین بردن درد است.

بیماری پریودنتال (لثه) :

بیماری لثه یک عفونت و التهاب باکتریایی است، که باعث آسیب به بافت های نرم و سخت دندان ها می شود. لثه ها در مراحل اولیه بیماری قرمز، متورم و به راحتی خونریزی می کنند و یک بیماری قابل برگشت است. در مراحل پیشرفته بیماری پریودنتال (پریودنتیت)، لثه ها، استخوان فک و دندان ها آسیب جدی می بینند و در نتیجه دندان ها لق می شوند، که ممکن است بیفتند و یا نیاز به برداشتن توسط دندانپزشک داشته باشند. اگرچه بیماری لثه در درجه اول یک بیماری عفونی ناشی از بهداشت نامناسب دهان و دندان است، اما تحت تأثیر وراثت نیز می باشد. ارتباط بین بیماری لثه و چندین بیماری سیستمیک مانند: بیماری قلبی، سکته مغزی، دیابت و نوزادان نارس نیز گزارش شده است.

فیبروماتوز لثه :

یک بیماری ارثی است، که باعث رشد بیش از حد بافت لثه می شود. فیبروماتوز لثه با بزرگ شدن بافت لثه مشخص می شود و با تولید بیش از حد کلاژن همراه است.

اطلاعات بیشتر: ارتودنسی نامرئی کرج

سرطان دهان :

اغلب به صورت یک لکه سفید یا قرمز کوچک و بی اهمیت یا زخم در هر نقطه از دهان شروع می شود، اغلب سرطان های دهان در افرادی که از دخانیات و الکل استفاده می کنند، رخ می دهد، که به احتمال زیاد بعد از 40 سالگی دچار سکته می شوند. با این حال، عوامل ژنتیکی نیز نقش دارند. اینها شامل مواردی مثل ارثی بودن، انکوژن ها (ژن هایی که الگوهای رشد را تغییر می دهند) و جهش در ژن های سرکوبگر تومور است.

افرادی که استعداد ارثی برای سرطان دارند، به دلیل ژن های ارثی که سلول های بدن را نسبت به عوامل سرطان زا مانند تنباکو، الکل و… حساس تر می کند، که شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان دارند. جهش در یک انکوژن ممکن است، سلول های معمولی بدن را به سلول های سرطانی تبدیل کند. جهش ژن‌های سرکوب کننده تومور طبیعی، که ژن‌های ضد سرطانی هستند، رشد سلول های طبیعی بدن را کند یا متوقف می‌کنند. همچنین می‌توانند منجر به سرطان‌های دهان شوند.

آفت دهان :

آفت‌ها زخم های کوچکی با پایه سفید یا خاکستری و حاشیه قرمز هستند، که در داخل دهان ظاهر می‌شوند. زخم های غیر مسری که می توانند به طور مکرر عود کنند. مشکلات سیستم ایمنی، عفونت های باکتریایی یا استعداد ارثی ممکن است، دلایل احتمالی آفت دهانی باشند. خستگی، استرس، آلرژی های غذایی یا چرخه های قاعدگی نیز ممکن است، باعث ایجاد آفت شوند.

در برخی موارد، زخم های شانکر با یک بیماری سیستمیک زمینه ای همراه است. بیماری های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو (التهاب مخاط روده بزرگ و راست روده) و بیماری کرون (التهابی که بر ضخامت کامل مخاط دستگاه گوارش از دهان تا رکتوم تأثیر می گذارد) و همچنین اسپرو سلیاک (اختلال روده ای ناشی از عدم تحمل گلوتن).

سخن پایانی

اگر مشکوک هستید، که مشکلات دندانی/دهانی شما ناشی از یک ناهنجاری ژنتیکی است، در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید، تا دندانها و فک معاینه شود. اگر مشکلی باشد، مورد درمان قرار می گیرید. دندانپزشک بعد از معاینه کامل بیمار، به شناسایی علت مشکلات دندانها در مورد نحوه درمان با شما صحبت می کند و یا شما را به متخصص فک ارجاع می دهد. برای مشاهده هزینه ارتودنسی کرج روی لینک مربوطه کلیک کنید.